भारतातच नव्हे तर जगात हिजाब घालण्यावर विवाद (आज जागतिक हिजाब दिन)
भारतातच नव्हे तर जगात हिजाब घालण्यावर विवाद (आज जागतिक हिजाब दिन)
२०२२ मध्ये महिलांनी हिजाब कायद्याविरुद्ध निदर्शने केली होती
१९७९ च्या इस्लामिक क्रांतीपासून, इराणमधील महिलांना सार्वजनिक ठिकाणी हिजाब घालणे बंधनकारक आहे. असे असूनही, २०२२ मध्ये या हिजाब कायद्यांविरुद्ध देशभरात मोठ्या प्रमाणात निदर्शने झाली. या निषेधाचे मुख्य कारण म्हणजे १६ सप्टेंबर २०२२ रोजी २२ वर्षीय महसा अमिनीचा पोलिस कोठडीत झालेला मृत्यू. ड्रेस कोडचे उल्लंघन केल्याबद्दल महसा अमिनीला नैतिक पोलिसांनी अटक केली.तीच्या मृत्यूमुळे देशभरात व्यापक निदर्शने झाली ज्यात शेकडो लोक मारले गेले. या घटनांनंतर, सरकारने असंख्य निदर्शने दडपण्यासाठी हजारो लोकांना अटक केली आणि आता, दोन वर्षांनंतर, सरकारने आणखी कठोर हिजाब कायदे लागू केले आहेत.
मुस्लिम महिला हिजाबला इस्लामने महिलांना दिलेली देणगी मानतात. धर्माप्रती एकता दर्शविण्यासाठी, १ फेब्रुवारी रोजी जागतिक हिजाब दिन साजरा करण्यास सुरुवात झाली. या संदर्भात, मुस्लिम महिलांचा असा विश्वास आहे की या खास दिवशी हिजाब परिधान केल्याने त्यांना त्यांच्या उज्ज्वल भविष्याकडे वाटचाल करण्याची प्रेरणा मिळते. जागतिक हिजाब दिन त्यांना हे जाणवून देतो की हिजाब त्यांच्यासाठी बंधन नाही तर सर्वात मौल्यवान भेट आहे.
जागतिक हिजाब दिन कधीपासून सुरू झाला?
जागतिक हिजाब दिन सुरू करण्याचे श्रेय नजमा खान नावाच्या महिलेला जाते. वास्तविक, नजमा खान यांनी १ फेब्रुवारी २०१३ पासून मुस्लिम महिलांना सामाजिक बदलासाठी प्रेरित करण्याच्या उद्देशाने हिजाब दिन साजरा करण्यास सुरुवात केली. त्याचा साधा उद्देश असा आहे की या दिवशी प्रत्येक मुस्लिम महिला इस्लामप्रती एकता दाखवते आणि इतर मुस्लिम महिलांना जागरूक करते. या दिवशी मुस्लिम महिला हिजाब घालून सुरक्षित आणि आदरणीय वाटतात.
हा दिवस साजरा करणाऱ्या महिलांसाठी, हिजाब ही देवाकडून मिळालेली एक देणगी आहे जी जगातील सर्व प्रकारच्या घाणेरड्यांपासून महिलांचे संरक्षण करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. ती हा दिवस तिची ताकद म्हणून साजरा करते. या दिवशी महिला संयुक्तपणे हिजाब संदर्भात एक मोहीम चालवतात, ज्यामध्ये महिलांना सक्षम होण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते.
मुस्लिम धर्माच्या पवित्र ग्रंथ ‘कुराण करीम’ मध्ये बुरखा किंवा हिजाब घालण्याचा उल्लेख आढळतो. यामध्ये मुस्लिम पुरुष आणि महिलांचा पोशाख कसा असावा हे सांगितले आहे. कुराणानुसार, मुस्लिम महिलांनी असे कपडे घालावेत की त्यांचे डोळे, चेहरा, हात आणि पाय कोणत्याही अनोळखी व्यक्तीला दिसणार नाहीत. मुस्लिम महिला बुरखा किंवा हिजाब घालून आपले शरीर आणि चेहरा झाकतात. अरबी भाषेत हिजाब म्हणजे डोके झाकणे. ते घातल्यानंतर, महिलेचे केस आणि मान लपलेली असते, फक्त चेहरा किंवा कधीकधी फक्त डोळे दिसतात.
भारतातच नव्हे तर जगात हिजाब घालण्यावर विवाद आहे..धर्माशी संबंधित हा प्रश्न असल्याने हा मुद्दा संवेदनशील झाला आहे..भारतात कर्नाटक मध्ये हे प्रकरण ऑक्टोबर २०२१ मध्ये सुरू झाले, जेव्हा एका पीयू कॉलेजमधील काही विद्यार्थिनींनी हिजाब घालण्याची मागणी करण्यास सुरुवात केली. यानंतर हे प्रकरण दाबण्यात आले, परंतु ३१ डिसेंबर २०२१ रोजी उडुपीतील सरकारी पीयू कॉलेजमध्ये हिजाब परिधान केलेल्या ६ विद्यार्थिनींना येण्यापासून रोखण्यात आले. त्यानंतर महाविद्यालयाबाहेर निदर्शने सुरू झाली आणि हे प्रकरण बातम्यांमध्ये आले. त्याच दिवशी हे प्रकरण उच्च न्यायालयात पोहोचले.
२०१३ मध्ये, उच्च न्यायालयाने ड्रेस कोडचे पालन करण्याचा आदेश कायम ठेवला होता. असेही म्हटले गेले की हिजाब हा इस्लामचा आवश्यक भाग नाही. याविरुद्ध सर्वोच्च न्यायालयात २४ याचिका दाखल करण्यात आल्या आहेत.सध्या हे प्रकरण सर्वोच्च न्यायालयात आहे.
दोन वर्षांपूर्वी इराणमध्ये हिजाबविरोधी मोठ्या प्रमाणात निदर्शने झाली होती. इराण सरकारने एक वादग्रस्त कायदा आणला आहे ज्यामध्ये ड्रेस कोडचे उल्लंघन करणाऱ्या महिलांना कठोर शिक्षेची तरतूद आहे. हा कायदा अलिकडेच लागू होणार होता पण आता तो स्थगित करण्यात आला आहे.
२०२२ मध्ये महिलांनी हिजाब कायद्याविरुद्ध निदर्शने केली होती.
१९७९ च्या इस्लामिक क्रांतीपासून, इराणमधील महिलांना सार्वजनिक ठिकाणी हिजाब घालणे बंधनकारक आहे. असे असूनही, २०२२ मध्ये या हिजाब कायद्यांविरुद्ध देशभरात मोठ्या प्रमाणात निदर्शने झाली. या निषेधाचे मुख्य कारण म्हणजे १६ सप्टेंबर २०२२ रोजी २२ वर्षीय महसा अमिनीचा पोलिस कोठडीत झालेला मृत्यू. ड्रेस कोडचे उल्लंघन केल्याबद्दल महसा अमिनीला नैतिक पोलिसांनी अटक केली.तीच्या मृत्यूमुळे देशभरात व्यापक निदर्शने झाली ज्यात शेकडो लोक मारले गेले. या घटनांनंतर, सरकारने असंख्य निदर्शने दडपण्यासाठी हजारो लोकांना अटक केली आणि आता, दोन वर्षांनंतर, सरकारने आणखी कठोर हिजाब कायदे लागू केले आहेत.
नवीन कायद्यांविरुद्ध जगभरात निदर्शने सुरू
इराणमध्ये लागू केलेले हे नवीन कायदे केवळ देशातच नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही वादाचे कारण बनले आहेत. मानवाधिकार संघटना आणि जागतिक समुदायाने या कायद्यांचा निषेध केला आहे, त्यांना महिलांच्या हक्कांचे उल्लंघन मानून. त्यांचे म्हणणे आहे की हे पाऊल महिलांच्या स्वातंत्र्याचे आणि अधिकारांचे उल्लंघन करते. तथापि, इराण सरकारचे म्हणणे आहे की या कायद्यांचा उद्देश समाजात हिजाब संस्कृतीचे पावित्र्य राखणे आणि महिलांना विशिष्ट प्रकारचा ड्रेस कोड स्वीकारण्यास प्रोत्साहित करणे आहे.
प्रा. सुधीर अग्रवाल
९५६१५९४३०६
