आज राष्ट्रीय मतदार दिन
आज राष्ट्रीय मतदार दिन
कोणत्याही लोकशाही देशात, सरकार स्थापन करण्यात मतदारांची सर्वात मोठी आणि महत्त्वाची भूमिका असते. मतदार आपल्या अमूल्य मतांनी कोणत्याही पक्षाला पाच वर्षे सत्तेवर आणू शकतात. हे कर्तव्य पार पाडून मतदार देशाच्या विकासात अमूल्य योगदान देऊ शकतात. भारतातील मतदानाकडे लोकांचा कमी होत असलेला कल पाहता मतदान दिवस सुरू करण्यात आला. भारतातील सर्व निवडणुका निष्पक्ष आणि निष्पक्षपणे पार पाडण्याची जबाबदारी ‘भारतीय निवडणूक आयोगा’कडे आहे.
मतदानाचा मूलभूत अधिकार साजरा करण्यासाठी आणि लोकशाही प्रक्रियेत सक्रिय सहभागास प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी २५ जानेवारी रोजी राष्ट्रीय मतदार दिन साजरा केला जातो. यावर्षी या महत्त्वाच्या दिवसाचा १५ वा वर्धापन दिन आहे, ज्याचा उद्देश मतदार जागरूकता आणि सहभाग वाढवणे हा आहे, विशेषत: तरुण नागरिकांमध्ये. राष्ट्रीय मतदार दिन साजरा करून, अधिक माहितीपूर्ण आणि सक्रिय मतदारांना प्रोत्साहन देण्याचे राष्ट्राचे उद्दिष्ट आहे, ज्यामुळे भारतीय लोकशाहीचे सामर्थ्य आणि चैतन्य सुनिश्चित होईल.
राष्ट्रीय मतदार दिवस २०२६ थीम
राष्ट्रीय मतदार दिन २०२५ ची थीम अद्याप घोषित केलेली नाही. गेल्या वर्षी “मतदानात काहीही फरक पडत नाही, मी नक्कीच मतदान करतो.” थीम होती. या थीमचा उद्देश लोकांना मतदानाचे महत्त्व समजणे आणि त्यांना आत्मविश्वासाने निवडणूक प्रक्रियेत सहभागी होण्यासाठी प्रेरित करणे हा होता.
राष्ट्रीय मतदार दिवस २०२५ चा इतिहास
भारतीय निवडणूक आयोगाने २०११ मध्ये राष्ट्रीय मतदार दिवसाची स्थापना केली. हा वार्षिक कार्यक्रम, २५ जानेवारी रोजी साजरा केला जातो, तो ECI च्या स्वतःच्या स्थापना दिवसाशी एकरूप होतो. १९५० मध्ये स्थापन झालेल्या, भारतीय निवडणूक आयोगाने मतदार जागरूकता आणि सहभाग वाढवण्याची गरज ओळखली. लोकशाहीच्या या महत्त्वाच्या पैलूसाठी एक दिवस समर्पित करून, ECI चा उद्देश नागरिकांना त्यांच्या मतदानाच्या अधिकारांबद्दल शिक्षित करणे आणि त्यांना निवडणूक प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आहे.
राष्ट्रीय मतदार दिवस २०२५ चे महत्त्व: राष्ट्रीय मतदार दिवस २०२५ हा भारताच्या लोकशाहीसाठी खूप महत्त्वाचा आहे कारण तो नागरिकांना निवडणूक प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करतो, ज्याला भारतातील लोकशाहीचा उत्सव म्हटले जाते. मतदानाच्या महत्त्वाविषयी जागरुकता निर्माण करण्यासाठी आणि लोकांना, विशेषत: पहिल्यांदा मतदान करणाऱ्यांना त्यांच्या मतदानाच्या अधिकाराबद्दल शिक्षित करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो..
अधिक मतदान हे निरोगी आणि चैतन्यशील लोकशाहीचे लक्षण मानले जाते, कारण ते देशाचे भविष्य घडवण्यात लोकांचा सहभाग आणि स्वारस्य दर्शवते. लोकशाही प्रक्रियेत प्रत्येकाचा आवाज आहे याची खात्री करून, राष्ट्रीय मतदार दिन नागरिकांना त्यांचे नेते निवडण्याच्या त्यांच्या मूलभूत अधिकाराची आठवण करून देतो. या दिवसाद्वारे, लोकांना त्यांचे मत देण्याचे महत्त्व आणि राष्ट्राची लोकशाही बळकट करण्यासाठी त्याची भूमिका याबद्दल शिक्षित आणि संलग्न करण्याचा प्रयत्न केला जातो.
प्रा डॉ सुधीर अग्रवाल वर्धा
९५६१५९४३०६
